Yeni Kazak Edebiyatı’nın temelini atan Abay Kunanbayev’in adı, Zeytinburnu Belediyesi tarafından yaptırılan meydana verildi. Meydan ve anıt açılışında konuşan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, törenin 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin 106’ıncı yıldönümüne denk gelmesinin çok değerli bir tesadüf olduğunu vurguladı. 2021 yılının, aynı zamanda Kazakistan’ın bağımsızlığının 30’ncu yıldönümü olmasına dikkat çeken İmamoğlu, “İki kardeş ülkenin de bağımsızlıkları için mücadele eden ve bu anlamda hayatını kaybeden herkesi minnetle, saygıyla yad ediyorum” diye konuştu.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Ekrem İmamoğlu, Zeytinburnu Belediyesi tarafından yapımı gerçekleştirilen “Abay Kunanbayev Meydanı ve Anıtı” için gerçekleştirile açılış törenine katıldı. Törende sırasıyla; Türkiye’deki Kazak diasporasının yetiştirdiği bilim adamı Prof. Dr. Abdulvahap Kara, Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Muhtar Tileuberdi birer konuşma yaptı.
“DEĞERLİ TESADÜF”
Söz konusu meydan ve anıt açılışının, 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin 106’ıncı yıldönümüne denk gelmesinin çok değerli bir tesadüf olduğunu aktaran İmamoğlu, “Bu vatanı bize emanet eden bütün şehitlerimize ve o günden bugüne var olan bütün gazilerimize, hayatını kaybetmiş olanlara minnet duygularımızı buradan iletiyoruz. Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş unsurlarını belirlerken, aynı zamanda hem bizim coğrafyamıza hem de bizim coğrafyamızın dışında kalan bütün kardeşlerimize dönük muazzam bir ilgiyi, sevgiyi ve kucaklamayı ortaya koymuştur” dedi. 2021 yılının aynı zamanda Kazakistan’ın bağımsızlığının 30’ncu yıldönümü olduğuna dikkat çeken İmamoğlu, “İki kardeş ülkenin de bağımsızlıkları için mücadele eden ve bu anlamda hayatını kaybeden herkesi minnetle, saygıyla yad ediyorum” dedi.
NEVRUZ BAYRAMI’NI KUTLADI
Meydana adını veren Kunanbayev’in Kazak yazılı edebiyatının kurucusu durumunda olduğu bilgisini paylaşan İmamoğlu, “İnsan sevgisini, tabiat sevgisini, sadece Kazak kültürüne değil, bence bütün dünyaya ispat etmiş çok değerli bir şahsiyettir. Öyle ki; doğumunu 150’nci yılı münasebetiyle, 1995 yılında UNESCO tarafından ‘Abay Yılı’ ilan edildiğini biliyoruz” ifadelerini kullandı. Abay’ın hem Kazakistan hem de dünyada kabul görmesinin, döneminin çok ilerisindeki düşünce tarzından kaynaklandığını belirten İmamoğlu, bunun nedenini, “Eserlerinde ele almış olduğu konuların, aynı zamanda tüm evrensel değerleri de kucaklıyor” sözleriyle dile getirdi. İmamoğlu, Abay’ın, “Asıl servet, ilim ve sanattır” sözlerinin, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” ve “Sanatsız kalmış bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir” vecizleriyle aynı duyguyu yansıttığına vurgu yaptı.
Meydan ve anıt yapımında emeği geçen herkese teşekkürlerini ileten İmamoğlu, katılımcıların, Türki Cumhuriyetleri’nden Ortadoğu’ya, Balkanlar’dan Mezopotamya’ya kadar geniş bir coğrafya kutlanan 21 Mart Nevruz Bayramı’nı kutladı. Konuşmaların ardından meydan ve anıtın açılışı gerçekleştirildi.
ABAY KUNANBAYEV KİMDİR?
Yeni Kazak edebiyatının temelini atan Abay Kunanbayev, 10 Ağustos 1845’te Kazakistan’ın Semey şehrinde dünyaya geldi. Gerçek ismi İbrahim olan şairi, özenli olduğundan ninesi “Abay” olarak çağırdı ve daha sonra bu ismiyle tanındı. İlköğretimi yerli imamdan alan ve sonrasında eğitimine Semey medresesinde devam eden Kunanbayev, ayrıca Rus okuluna da gitti. Arapça, Farsça, Rusça ve Çağatay Türkçesi bilen Kazak şair, 170’e yakın şiir, 56 çeviri ve “Kara Söz” adı verilen 45 nasihat kaleme aldı. “Modern Kazak edebiyatının kurucusu” olarak bilinen Kunanbayev, yalan, dedikodu, gurur, tembellik ve israfı insanlığın beş düşmanı olarak tarif ederken, gayret, emek, tefekkür, şükür ve merhameti de beş erdem olarak tanımladı.
KAZAK TASAVVUF EDEBİYATININ TEMELLERİNİ ATTI
Hem Doğu klasiklerini çok iyi derecede bilen hem de Batı kaynaklarına hakim olan Kunanbayev, eserlerinde Kazakları okumaya, araştırmaya ve sorgulamaya çağırdı. Tasavvufu iyi bilen, “İnsan-ı Kamil” düşüncesini eserlerinde işleyen ve Ahmet Yesevi geleneğini benimseyen usta şair, Kazak tasavvuf edebiyatının da temellerini attı. Kunanbayev’in Kazak milli edebiyatının klasiklerinden kabul edilmesiyle Kazakistan’da Abay araştırmaları adıyla pek çok çalışma yapıldı. Edebi eserlerinde tarihi gerçekleri ve toplumun bu gerçekler karşısındaki durumu ve tavrını kaleme alan Kunanbayev, 1904 yılında hayatını kaybetti.